Ορθοδοντική είναι η ειδικότητα της οδοντιατρικής η οποία ασχολείται με τις οδοντογναθικές ανωμαλίες που παρουσιάζουν άτομα των οποίων:
- τα δόντια δεν έχουν τη σωστή θέση (στραβά δόντια),
- τα επάνω με τα κάτω δόντια δεν συγκλείνουν φυσιολογικά, και
- η σχέση της άνω και κάτω γνάθου είτε μεταξύ τους είτε με το πρόσωπο δεν είναι φυσιολογική.
Η Οθροδοντική σε αυτές τις ανωμαλίες, αρχικά προσπαθεί να προσδιορίσει τα αίτια που τις προκαλούν ώστε μελλοντικά με την επέμβαση της να είναι περισσότερο πετυχημένη η πρόληψη και η θεραπεία τους.
Που οφείλονται οι οδοντογναθικές ανωμαλίες;
Τα αίτια των οδοντογναθικών ανωμαλιών είναι πολλά με σημαντικότερα τα κληρονομικά και τα τοπικά. Ένα κληρονομικό αίτιο είναι η διασταυρωθείσα κληρονομικότητα κατά την οποία το μέγεθος των γνάθων και των δοντιών μπορεί να κληρονομηθούν το καθένα ξεχωριστά από τους γονείς στο παιδί. Έτσι το παιδί μπορεί να κληρονομήσει π.χ. μικρές γνάθους από τη μητέρα και μεγάλα δόντια από τον πατέρα με συνέπεια συνωστισμένα (στραβά) δόντια. Συχνά τοπικά αίτια που συνήθως δημιουργούν ορθοδοντικά προβλήματα είναι η πρόωρη απώλεια των παιδικών (νεογιλών) δοντιών και η εκτεταμένη καταστροφή τους από τερηδόνα. Επίσης, αίτια οδοντογναθικών ανωμαλιών είναι οι κακές έξεις (π.χ. η εκμύζηση του δακτύλου), οι οποίες όμως όταν σταματήσουν εγκαίρως, οι ανωμαλίες που δημιουργούν συνήθως αποκαθίστανται μόνες τους χωρίς καμία ορθοδοντική θεραπεία.
Διορθώνονται οι οδοντογναθικές ανωμαλίες;
Ορισμένες ανωμαλίες προλαμβάνονται, οι περισσότερες μπορούν να αποκατασταθούν πλήρως, όλες όμως μπορούν να βελτιωθούν. Για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα σημαντικό είναι να επισκεφθεί ο ασθενής νωρίς τον ορθοδοντικό. Έτσι αν η ανωμαλία δεν εκδηλώθηκε ακόμα, θα δοθεί η δυνατότητα στο γιατρό να εξηγήσει στον ασθενή και τους συγγενείς του πως είναι δυνατό να προληφθεί. Αν όμως έχει εκδηλωθεί, τότε θα τον βοηθήσει, ώστε να θεραπευτεί η κατάσταση του.
Για ποιους λόγους πρέπει να διορθώνονται οι οδοντογναθικές ανωμαλίες;
Οι οδοντογναθικές ανωμαλίες ανάλογα με τη βαρύτητα τους μπορεί να δημιουργήσουν σοβαρά προβλήματα στις λειτουργικές του στοματογναθικού συστήματος (ομιλία, μάσηση, αναπνοή) και κατά συνέπεια στα δόντια και στους ιστούς που τα στηρίζουν καθώς και σοβαρά ψυχολογικά προβλήματα λόγω της κακής αισθητικής. Τα συνωστισμένα δόντια δεν καθαρίζονται εύκολα και συνεπώς τερηδονίζονται ευκολότερα. Δόντια που προεξέχουν πολύ προς τα εμπρός διατρέχουν μεγάλο κίνδυνο κατάγματος ή απώλειας. Δόντια που δεν κλείνουν σωστά στις διάφορες κινήσεις της κάτω γνάθου μπορεί να γίνουν εύσειστα. Επίσης, μπορεί σ’ αυτές τις περιπτώσεις να υπάρξουν βλάβες στις αρθρώσεις και τους μύες που κινούν την κάτω γνάθο.
Ποιος πρέπει να θεραπεύει τις οδοντογναθικές ανωμαλίες;
Ειδικοί ιατροί που έχουν πάρει την ειδικότητα της Ορθοδοντικής και έχουν εκπαιδευτεί στην αντιμετώπιση αυτών των ανωμαλιών, οι ορθοδοντικοί. Είναι επικίνδυνο εάν η αντιμετώπιση γίνεται από μη ειδικούς.O οδοντίατρος είναι αυτός που συνήθως κάνει την διάγνωση του ορθοδοντικού προβλήματος και θα συνεργαστεί με τον ειδικό για να δώσουν σε συνεργασία την σωστή λύση.
Πότε είναι ο κατάλληλος χρόνος για να αρχίσει η ορθοδοντική θεραπεία;
Εξαρτάται κυρίως από την ανωμαλία. Γενικά όμως, ένα παιδί 7 χρόνων είναι σε κατάλληλη ηλικία για μια αρχική εξέταση ώστε να καθοριστεί ο κατάλληλος χρόνος έναρξης της θεραπείας ή να προγραμματιστεί η παρακολούθηση του μέχρι να αρχίσει η θεραπεία.
Μέχρι ποια ηλικία μπορεί να γίνει ορθοδοντική θεραπεία;
Δεν υπάρχει χρονικό όριο. Ορθοδοντική θεραπεία, βέβαια, γίνεται και στους ενήλικες με διάφορες προϋποθέσεις και με περισσότερες δυσκολίες.
Πόσο διαρκεί η ορθοδοντική θεραπεία;
Εξαρτάται οπωσδήποτε από τη σοβαρότητα του προβλήματος και μπορεί η ενεργός φάση να διαρκέσει από μερικούς μήνες μέχρι δύο χρόνια ή και περισσότερο. Σχεδόν πάντοτε ακολουθεί η φάση της συγκρατήσεως του αποτελέσματος, η διάρκεια της οποίας ποικίλει ανάλογα με το πρόβλημα και τη θεραπεία. Η συνεργασία του ασθενή παίζει σημαντικό ρόλο στη χρονική διάρκεια της θεραπείας.
Πόσα είδη ορθοδοντικών συσκευών υπάρχουν;
Υπάρχουν κυρίως δύο κατηγορίες, οι κινητές και οι ακίνητες.
Προκαλούν οι ορθοδοντικές συσκευές τερηδόνα;
Δεν υπάρχει κανένας απολύτως λόγος ανησυχίας. Εφόσον τα δόντια βουρτσίζονται τακτικά και σωστά και ελέγχεται από τον ορθοδοντικό η εφαρμογή των ορθοδοντικών συσκευών στα δόντια, δεν είναι δυνατόν να χαλάσουν.
Πόσο κοστίζει η ορθοδοντική θεραπεία;
Το κόστος της θεραπείας εξαρτάται κυρίως από τη σοβαρότητα του προβλήματος και τη διάρκεια της θεραπείας.Η συνολική δαπάνη συνήθως αποπληρώνεται σταδιακά ,περίπου 1 φορά το μήνα, για 18 ή περισσότερους μήνες, οπότε απότελεί ασήμαντο κόστος ανάλογα με το τεράστιο όφελος που αποκομίζει ο ασθενής.Πολύ σημαντικό είναι η σωστή συνεργασία ασθενους (τήρηση ραντεβού , οδηγιών) με τον γιατρό , και η σωστη συνεννόηση εξαρχής.
Ποια τα οφέλη της ορθοδοντικής θεραπείας;
Δόντια και ούλα υγιή, σωστή λειτουργία του στοματογναθικού συστήματος, εμφάνιση του προσώπου με ελεύθερο γέλιο και αποκατάσταση της αυτοπεποίθησης του ασθενή.
